1592 Schattingsregister Ampt Epe

Nadat 1588/89 de Veluwe definitief was veroverd op de Spanjaarden werd er een begin gemaakt met het heffen van een jaarlijkse schatting, een soort grondbelasting. Al in de middeleeuwen werd deze vorm van belasting bij tijd en wijle opgelegd aan de bevolking, maar een geregelde inning was in Gelre niet toegestaan. Meestal werd zij in de vorm van een zogenaamde bede toegestaan door ridderschap en steden. De Opstand en de daaruit voortvloeiende oorlogskosten maakte een geregelde inning noodzakelijk. In 1590 werd voor het eerst op de gehele Veluwe geïnd. Nog mondjesmaat en de bedragen waren laag, vanwege de kosten die de bewoners dienden te maken om hun door oorlogsschade getroffen landerijen en bezit weer op orde te brengen. Tot 1648 werd voortaan jaarlijks geïnd. In genoemd jaar werd de schatting vervangen door de verponding.

Deze transcriptie is een kopie van het orgineel en is te vinden in het Gelders archief, oud-archief Arnhem, inventarisnummer 5910. De lijst begint met de zogenaamde inheemsen; dat waren de ter plaatse wonende grondgebruikers. Zij werden per buurschap ingedeeld al staat boven het eerste buurschap geen naam. Aannemelijk is dat het de buurschappen Dijkhuizen en Norel betreft. Na de buurschappen volgen de uitheemsen van ieder kerspel. Dit waren elders wonende grondbezitters die hun landerijen en erven meestal verpachtten. Ik heb deze namen -voor zover bekend- voorzien van informatie om wie wat en waar het zich handelde. Onder hen waren natuurlijk ook grondbezitters die net over de kerspelgrens woonden.

Tot slot: achter iedere aangeslagene staat het bedrag van de aanslag, waardoor de verschillen in welstand duidelijk worden. Het zal opvallen dat ook in 1592 nog een aantal niet aangeslagen werden, mogelijk vanwege de toestand van hun landerijen.