Lezing van dhr. Jaap Kanis over Drukkerij Hooiberg – 03-03-2016
Op de tweede winterlezing van dit jaar heeft dhr. Jaap Kanis oud medewerker van de voormalig Drukkerij Hooiberg een lezing gegeven in Restaurant de Middenstip in Epe. Met ruim 40 belangstellende was de opkomst goed te noemen. Dhr. Kanis bracht in een klein uur onderstaande relaas naar voren over zijn werkzame geschiedenis bij Drukkerij Hooiberg. Hij begon bij Drukkerij Hooiberg als montype tikker en heeft zich daarna opgeworpen tot chef zetterij, en zelfs tot mede-eigenaar.
Hij werd deze avond bijgestaan door zijn oud-collega’s Bert Hanekamp en Rein Witteveen. Zij hadden oude grafische spullen en drukwerk meegebracht, waarover de aanwezigen zich konden laten informeren. Na de pauze waren er filmbeelden te zien over Oud-Epe uit 1964. Deze film werd in één dag gemaakt op initiatief van de Koninklijke Harmonie Epe die in dat zelfde jaar 100 jaar bestond. Deze film, een feest van herkenning, werd beschikbaar gesteld door de stichting ‘Oud Epe in beeld’, en liet beelden over mensen, winkels, scholen en verenigingen zien. Ook kwam de Drukkerij Hooiberg prominent in beeld.
Het was Tiemen Hooiberg die in 1838 in Leiden drukkerij Hooiberg oprichtte. Later was het zoon Andries Hooiberg die in 1878 in het pand Grutters ’Erve aan de Hoofdstraat drukkerij Hooiberg voortzette. Nu zit op deze plek de bloemenwinkel. Ook nog in datzelfde jaar, op 27 oktober 1878, bracht Hooiberg het Nieuws- en Advertentieblad voor Epe, Heerde en Omstreken uit, later werd dit de Eper Courant en nog weer later het Veluws Nieuws.
Het bedrijf verhuisde in 1885 vanaf de Hoofdstraat naar de herenboerderij 'De Olde Belt' aan de Zuukerweg. In 1891 vestigde het 
bedrijf zich aan de Diepenweg. Nadat in 1901 het oude pand afbrandde werd er door de toenmalige eigenaren Tiemen Andries en Andries Jean Hooiberg een nieuw modern bedrijf gebouwd, zoals u op bijgaande foto ziet staan. De al genoemde schoorsteenpijp hoorde bij de stoommachine die een deel van het dorp, tegen betaling, in het begin van de vorige eeuw van stroom voorzag. De elektriciteit kon alleen benut worden als de machines in de fabriek draaiden. Als deze machines werden stopgezet, werd ook de stoommachine uitgezet, en moesten de mensen weer overgaan op olielampen en kaarsen.
Drukkerij Hooiberg specialiseerde zich in 1926 in een heus boekhoudsysteem, en had aanvankelijk veel succes, zodat het in 1949 een dochteronderneming oprichtte genaamd, Hooiberg’s Handelsmaatschappij. Het ging zich bezighouden met kantoorartikelen en kantoormeubelen. Deze onderneming bleek toch niet zo winstgevend als gedacht, en men ging weer over tot de kerntaak het “drukkersvak”. Het bedrijf werd in die tijd geleid door Tiemen André Hooiberg en H. van Manen. Na 1952 was de familie Hooiberg niet langer gelieerd aan het bedrijf, en nam de heer R.H. Boer en later zijn zoon Evert Boer de drukkerij over. De familie Boer woonde in die tijd in een prachtig herenhuis aan de Willem Tellstraat 78 in Epe. De heer Evert Boer stopte in 1979 en emigreerde naar Canada.
Hij bood het personeel zijn aandelen aan voor 2,5 miljoen gulden. Zo’n 50 man van de 60 personeelsleden kochten de aandelen. Een tien jaar later verkocht het personeel haar aandelen voor 10,5 keer de waarde als men er voor betaald had aan de algemeen directeur Niek Bijsterbosch. De heer Bijsterbosch verkocht vervolgens in 2001 het prachtige bedrijf aan de Giethoorn Media Groep uit Meppel. Een van de grootste drukwerkopdrachten ooit was het vervaardigen van de boeken van Harry Potter. In april 2008 fuseerde Drukkerij Hooiberg zich met drukkerij Salland de Lange en boekbinderij Erven Kramer. Het nieuwe Hooiberg Salland, was gespecialiseerd in het drukken en binden van boeken, en vestigde zich op het bedrijventerrein Kloosterlanden in Deventer. Al het Eper personeel kon in Deventer aan de slag. De drukkerij Hooiberg leverde in dik 130 jaar uitstekend drukwerk, met zeer vakbekwame mensen in dienst, en was zelfs gemachtigd tot het voeren van het Koninklijk wapen. Het was dan ook een inktzwarte dag, dat een eens florerend Eperbedrijf op woensdag 24 juni 2009 failliet werd verklaard.
De avond bracht nog weer een aantal nieuwe leden op. Mede door de aanwezigheid van oud-medewerkers van de voormalige Koninklijke Drukkerij Hooiberg, ontstond er een leuke reüniesfeer.
Gert van den Esschert.
foto's uit de privécollectie van de auteur