Excursie van Ampt Epe naar Het Vossenbroek zeer interessant.
Als vervolg op de lezing over het natuurgebied Het Vossenbroek van 1 september j.l. werd op zaterdag 29 oktober het gebied verkend door leden van Ampt-Epe. Onder leiding van de heer Bauke Terpstra, die in zijn vrije tijd optreedt als coördinator Geologie en Landschap van de Vereniging voor Veldbiologie van de KNNV/Afdeling Epe-Heerde, werd het een z
eer interessante wandeling. Bij een prachtige, bijna zomers aandoende middag, hebben de aanwezige leden kunnen genieten van een interessante excursie. De heer Terpstra heeft hier in dit gebied archeologische vondsten gedaan, zoals verschillende scherven van kruiken en ander gesteente. Hij had deze meegenomen om te laten zien. Hier uit valt af te leiden dat het gebied al vele honderden jaren bewoond moet zijn geweest.
Het Vossenbroek wordt door de A50 in twee delen gesneden. Het oostelijke deel is vooral open grasland met hier en daar struikgewas. Het westelijk deel is groter, en meer besloten. Het bestaat uit een elzenbroekbos omgeven door natte graslanden met houtsingels. In het midden van het gebied ligt een verhoging –een enk– met een dassenburcht. Het wordt vanaf 1992 beheerd door het Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK), en is ongeveer 97 ha groot.
Elzenbroekbos
In opdracht van het GLK en Staatsbosbeheer werden vanaf half september 2011 tot april 2012 plagwerkzaamheden uitgevoerd in Het Vossenbroek. Het gebied leent zich goed voor het verder ontwikkelen van het bestaande elzenbroekbos. Dit is zeldzaam in Nederland, en staat regelmatig lan
gere tijd onder water. Dat is in dit geval schoon kwelwater van de Veluwe. Door middel van plaggen en afgraven wordt voedselrijke grond afgevoerd. Daardoor krijgen de zaailingen van de els weer een kans. Eenvormig grasland wordt zo omgevormd tot een gevarieerd drassig gebied met een broekbos en veel verschillende plantensoorten. De Elzenbroekbosjes in het gebied werden vroeger gebruikt als ‘geriefhoutbosjes’ De Es die er groeit is leverancier van essenhout, een elastische houtsoort die taai en sterk is. Van dit hout werden vroeger dan ook de stelen van bijlen en spaden gemaakt.
Zeldzame soorten
Er wordt in het Vossenbroek ook dotterbloemhooiland, blauwgrasland en heischraalgrasland ontwikkeld. Hier voelen zeldzame soorten zich thuis als dotterbloem, brede orchis, Spaanse ruiter en blauwe zegge.
Pas na de aanleg van de A50 in de jaren zeventig van de vorige eeuw was het mogelijk het gebied goed af te wateren. Tot die tijd was het lastig boeren in het gebied. Op oude kaarten zie je op kleine perceeltjes grasland dan ook telkens weer broekbosjes en moeras terugkomen. Alleen op de hoger gelegen enk was het goed boeren. De enk is een uitloper van de grotere Emsterenk en steekt als een wig het gebied in. Het hoogteverschil in het gebied bedraagt zo’n 6 meter. De houtwallen om de enk zijn belangrijke cultuurhistorische waarden in het gebied. De enk was nu bezet met een prachtig geel koolzaadveld.
Onnatuurlijke bulten
In Het Vossenbroek werden we door de heer Terpstra gewezen op de onnatuurlijke grote bulten in het
gebied. Deze bulten zijn overwoekerd met doornstruiken en ander dichte houtopslag, en bijna niet te betreden. In het verleden is er arseenhoudende depotgrond gestort. Door de hoge concentratie van ijzerhoudende gronden in dit gebied vermengt het arseen zich met deze grond, en kan het derhalve geen kwaad. Het bijna ondoordringbare gebiedje leent zich goed als schuilplaats voor herten en vossen en andere dieren die hier leven. Ook kwamen we langs majestueuze knotwilgen.
Kortom een kleine 30 belangstellenden hebben onder de bezielende leiding van Bauke Terpstra kunnen genieten van een prachtige wandeltocht door een eeuwenoud gebied, dat al in de 16e eeuw wordt genoemd als Het Vossenbroeck.
Gert van den Esschert
In het Fotoalbum staan meer foto's