VAASSEN - De Vaassense kerkgeschiedenis beslaat een periode van ongeveer 1200 jaar. Van de eerste 700 jaar is weinig bekend. Slechts enkele documenten gaan zo veel eeuwen terug: een oorkonde van de stichting van de Vaassense dorpskerk (891); een akte waarin de relatie met de Eper kerk werd weergegeven (1176); een bericht over enkele middeleeuwse fraters; het intreden van een non, afkomstig uit een Vaassense familie. De schaarse informatie is op de site uit andere, meer globale bronnen aangevuld met regionale en nationale kerkgeschiedenis.
Na circa 1500 kwam er meer informatie beschikbaar; het gevolg van enerzijds de boekdrukkunst en anderzijds de regelgeving binnen de katholieke kerk, die kerkelijke instanties de verplichting oplegde om meer vast te leggen. Vanaf de reformatie, die in Vaassen rond 1600 plaatsvond, is er veel informatie over zowel de rooms-katholieke als de protestantse geschiedenis bekend. In Vaassen duurde de reformatie lang. Dat had een aantal oorzaken. Wellicht was de belangrijkste de opstand tegen de Spanjaarden, de Tachtigjarige Oorlog. Men had geen behoefte aan een rooms-katholieke opstand in de Nederlanden, men wilde de gelederen gesloten houden. In Vaassen zal ongetwijfeld de invloed van de Van Isendoorns hebben meegewogen. De bewoners van kasteel De Cannenburch bleven het oude (katholieke) geloof trouw en hadden als grootgrondbezitter en werkgever plaatselijk een grote invloed.
De site (www.ecclesia-in-fasna.nl) bevat een groot aantal documenten vanaf de reformatie. Er speelden zich in die tijd interessante gebeurtenissen af in Vaassen. Zo bleek rond het midden van de 17e eeuw de Vaassense predikant Conradus Goddaeus goede contacten met de landelijk bekende P.C. Hooft en zijn Muiderkring te hebben. Regelmatig correspondeerden mensen uit deze kring met de predikant. Een aantal van de stukken zijn bewaard gebleven en geven een beeld van de onderlinge banden. Ook van zijn contacten met zijn Eper Franciscus Martinius zijn een aantal voorbeelden bewaard gebleven. Het geeft een wat persoonlijke kijk op de onderlinge relatie tussen beiden en hun gezinnen. Daarnaast kwam een kleinzoon van de laatste pastoor naar Vaassen en volgde Goddaeus op. Van latere jaren is van de predikanten en pastoors bekend, soms uit kerkelijke, maar vanaf de 19e eeuw ook steeds meer uit andere bronnen. Een bijzonder juweeltje is daarbij de bekeringsgeschiedenis van Christina van den Brink, die speelt rond 1775. Deze geeft een erg persoonlijk beeld van het geloof, door haar ogen gezien.