2013, jaar van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden
Op 30 november 1813 kwam Willem 1 (Willem Frederik van Oranje Nassau) in zijn vissersbink bij Scheveningen aan land; hier werd hij opgewacht door een grote, enthousiaste menig­te. Hij was met zijn gezelschap in 1795 nogal abrupt vertrok­ken. De inhuldiging vond een paar maanden later plaats in Amsterdam waarbij hij wel moest beloven de Grondwet te accepteren. Koning Willem 1 wordt gezien als een van de gro­te Oranjes. Later dit jaar zal hier door veel organisaties aandacht aan worden be­steed.

100 jaar geleden (1913): een kleine greep uit de geschiedenis
Op 10 april 1913 vond de opening plaats van de zuivelfabriek Onze Fabriek op de hoek van de Brinklaan en de Diepenweg. In juli 1913 werden zo'n dertig woningen en winkels aangesloten op de elektrische centrale van drukkerij Hooiberg. Op 21 augustus werd voetbalclub PSV opgericht, op 28 augustus werd het Vredespaleis geopend, terwijl op 5 november koning Lodewijk III van Beieren werd gekroond. Meer weten over het Epe van 1913 of over historische feiten uit de jaren 1025 tot 2012, kijk dan op de website van Ampt Epe naar de tijdlijn: http://www.ampt-epe.nl/html/tijdlijn.pdf

Midwienterhoornbloazers: im­materieel cultureel erfgoed!
In 1999 is de groep Veluwse Midwienterhoornbloazers opge­richt. Het eerst zal er, al in 1795, waarschijnlijk in de Achterhoek op de hoorn zijn geblazen, na­melijk om smokkelaars voor de grensjagers te waarschuwen. Nederland doet mee aan de UNESCO-conventie ter bescher­ming van het immaterieel cultu­reel erfgoed. Deze informatie kan dus goed van pas komenvoor opname in de Nederlandse inventaris. Mogelijk is er subsidie voor vrijwilli­gerswerk te verkrijgen. Een mooi streven!

Schapenwasplaats en oude verdedigingslinie in Schaveren
Tegen het Pollenseveen in Schaveren, niet ver van Ernst, grafheuvels en Celtic Fields liggen de schapenwasplaats 't Rengel en een oude verdedigingslinie. Gel­dersch Landschap en Geldersche Kasteelen herstelde, met subsidie van de provin­cie, de door struiken overgroeide poel. Ook de oude greppels van de verdedi­gingslinie zijn schoongemaakt zodat er weer een cultureel pareltje 'beleefbaarder' gemaakt is. Belangrijk dit nog weer even onder de aandacht te brengen, zeker nu het Schaverense Klompenpad erlangs loopt en er een informatiepaneel en zitbank neergezet zijn.

Een dorpje ten oosten van Twello?
Na jaren van onderzoek is het eindrapport van het grootschalige nederzettingson­derzoek in woonwijk 'Achter 't Rolthuis' beschikbaar. Tijdens het onderzoek zijn bewoningssporen aangetroffen die globaal dateren vanaf de midden-bronstijd (circa 1500 v.Chr.) tot en met de vroege middeleeuwen (circa 7„ eeuw na Christus). De resten laten tevens goed zien hoe de bewoning op de dekzandrug zich ontwik­kelde en van karakter veranderde: van een enkele boerderij in de prehistorie naar een klein dorp in de Romeinse tijd. Het 81,8 Mb grote eindrapport is beschikbaar op de website van de gemeente Voorst (www.voorst.nl ) of rechtstreeks bij:http://dl.dropbox.com/u/42532268/publicaties/arcpublicatie-234.pdf

Geschiedenis op internet
Zoek je een onderwerp uit de geschiedenis op internet, kijk dan ook eens naar de website www.geschiedenisonlineprijs.nl. Afgezien van het feit dat het leuk is om te weten wie dit jaar de prijs wint, staat er op deze website een scala aan websites van deelnemende organisaties. Een snel en leuk overzicht van de betere geschiede­niswebsites.

Het geheugen van Apeldoorn
Een van de deelnemers aan de geschiedenis onlineprijs is de website: www.geheugenvanapeldoorn.nl. Een gezamenlijke activiteit van de partners in het Erfgoedplatform Apeldoorn. De ge­schiedenis van Apeldoorn is digitaal op de kaart gezet. Rijks- en gemeentelijke monu­menten, kunst etc. staan aanklikbaar op een digitale kaart van Apeldoorn. De moeite van het bekijken zeker waard.

Werkzaamheden voor herijking van de bestaande monumentenlijst van start
De gemeente Epe gaat dit voorjaar van start met de 'herijking' van de bestaande monumentenlijst. In het cultuurhistorisch beleidskader is onderkend dat de lijst van beschermde en onbeschermde panden onevenwichtig van samenstelling is. Veel historisch waardevolle gebouwen blijken niet te zijn geïnventariseerd of be­schermd, terwijl gebouwen met minder kwaliteit dat wel bleken te zijn. Men wil nu komen tot een evenwichtige monumentenzorg. De gemeentelijke en rijksmonu­mentenlijst 2012 voor onze gemeente is te vinden op de website van de gemeente Epe: www.epe.nl.

Expositie over Vaassense molens in museum Vaassen Historie
Naast de vaste thema's, zoals de lokale industrieën en kleinnijverheid, de kruide­nierswinkel en Vaassen in oorlogstijd, zijn er ook andere exposities in 2013. Het zijn bijzondere exposities. Zo is er tot mei een grote hoeveelheid scheepsmodellen te zien van modelbouwvereniging Samen Sterk. Daarna komt er een expositie over de historie van de Vaassense molens en over zwembaden in Vaassen. Openingstij­den en andere informatie zijn te vinden op: .www.vaassenhistorie.nl.

Boek Sint Antoniegilde
Journalist Dick van der Veen is al geruime tijd bezig om de geschiedenis van het Sint Antoniegilde te boek te stellen. Het is een van de oudste, nog actieve gilden van ons land en speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van het dorp Epe. Het boek wordt eind dit jaar uitgegeven door Uitgeverij Gelderland.

Begrafenisschilden uit de 17e en 18e eeuw
Hoewel koning Willem 1 in het onafhankelijk geworden Nederland de gilden in 1818 officieel definitief afschafte, bleven veel gilden nog lange tijd een rol spelen. Bij het overlijden van een gildelid moesten de nabestaanden van de overledene de attributen voor de begrafenis, zoals het baarkleed en de begrafenis­schilden, huren van het gilde. Overgebleven schilden zijn te vinden in diverse musea. Een erg interessant artikel hierover is geschreven door Ellen Vehoff in het kwartaal­blad Venster van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Dit blad ligt vaak ter inzage in de plaatselijke bibliotheek.

Onderzoek naar munitie uit de Tweede Wereldoorlog bij de Zuukerbrug
In verband met de aanleg van een retentievijver door Vitens NV en de aanleg van een fietspad langs de Grift wordt in opdracht van de gemeente onderzoek gedaan naar achtergebleven explosieven na de explosie van een munitieschip tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Geschiedenis Online Prijs 2012
De Geschiedenis Online Prijs voor de beste Nederlandse website over het verleden is gewonnen door het Drenths Archief met zijn site: www.annodrenthe.nu. De prijs is in het leven geroepen om uiting te kunnen geven aan de waardering voor een goed toegankelijke historische website. Winnaar van de Geschiedenis Online Prijs voor Musea en Themasites is geworden: www.museum-sheerenloo.nl. Verdere informatie over alle prijswinnaars vindt u op: www.geschiedenisonlineprijs.nl

Meer zicht op brood en banket door de eeuwen heen
Het Nederlands Bakkerijmuseum heeft een digitale, nationale encyclopedie over de rijke cultuurgeschiedenis van brood, banket en kokerij gelanceerd op: www.bakkerijwiki.nl. U vindt er bijvoorbeeld een artikel over brood en banket in het oude Rome.

Een 'daaldersplaats', bekende uitdrukking maar waar komt die vandaan?
'Daalderplaats, (toon.) uitmuntende plaats, naar den prijs, dien men oudtijds op de duurste plaats in den Stadsschouwburg te Amsterdam voor zijn "lootje" moest betalen.' Zo staat het woord beschreven in de uit 1890 stammende uitgave van Ta­co H. de Beer en Eliza Laurillard: Woordenschat: verklaring van woorden en uitdruk­kingen. In dit boek vindt u verklaringen van uitdrukkingen, mythologische namen, heilige dagen, merkwaardige etymologieën, scheld- en spotnamen, biografische en historische kleinigheden volksdwalingen en spreekwijzen. Ga naar de website van de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren: http://www.dbnl.org/tekst/beer004woor01_01. Erg leuk om eens te bezoeken.

Studiezaal Gelders Archief gesloten
De studiezaal van het Gelders Archief in Arnhem is in april en mei niet te bezoe­ken. Het archiefmateriaal wordt dan verhuisd naar het nieuwe archiefgebouw aan de Westervoortsedijk in Arnhem. Het Gelders Archief heeft bijna 30 kilometer aan archiefmateriaal. Vanaf juni is de studiezaal in het nieuwe pand te bezoeken. Voor dringende vragen kunt u tijdens de verhuizing het Gelders Archief per e-mail be­reiken.

Herontwikkelingsplan Landgoed De Poll en Slot Nijenbeek te Voorst
Het in desolate toestand verkerende Slot Nijenbeek heeft de gemoederen danig beziggehouden. De gemeenteraad van Voorst heeft uiteindelijk ingestemd met de ingeslagen weg rondom slot Nijenbeek: de ruïne Nijenbeek zal worden geconser­veerd. In een motie wordt het college opgedragen de (mede)financiering te regelen en te zorgen dat na consoli­datie, uiterlijk in 2015, Nijenbeek toegankelijk wordt voor het publiek. Belangrijke rapporten over Nijenbeek zijn te vinden bij agendapunt 8 van de vergadering van de raad van de gemeente Voorst van 4 maart 2013 .op: www.voorst.nl.