1768Het landgoed Tongeren, dat 505 hectare groot is en ten westen van Epe ligt, werd gevormd in de tweede helft van de achttiende eeuw. Nicolaas Wilhem de Meester, burgemeester van Harderwijk, was eigenaar van vijf boerderijen en een hoeveelheid bouwland en heide in de buurschap Tongeren. Na zijn overlijden in 1768 erfden zijn dochter Cornelia Maria en haar man Jan Hendrik Rauwenhoff het Tongerense bezit. Rauwenhoff was schepen en later burgemeester in Elburg.

Het duurde niet lang of het echtpaar raakte in de ban van Tongeren. Zij kochten nog twee boerderijen, waarvan één met een spijkertje (uitbouw), dat Jan Hendrik liet verbouwen tot herenkamer. In 1805 liet hij tegen de boerderij en het spijkertje een herenhuis bouwen. Het geheel, dat zij meermalen verbouwden, kennen we nu als Het Oude Huis Tongeren. Rauwenhoff liet lanen aanleggen, bomen planten en hij ontwierp een begraafplaats, die nog steeds als familiebegraafplaats dienst doet. Jan Hendrik overleed in 1815 en zijn kleinzoon Jan Hendrik (1799-1833), koopman in Amsterdam, werd na boedelscheidingen en transacties uiteindelijk eigenaar van het gehele bezit. Hij trouwde met Anna van Heurn bij wie hij vier kinderen kreeg. Hij overleed op 11 september 1833.

Charles le Chevalier, een vriend van de familie, werd toeziend voogd van de kinderen. Hij was eveneens koopman in Amsterdam. Na het overlijden van zijn vrouw trouwde hij in 1845 met Anna van Heurn en nam het beheer van Tongeren op zich. Vanuit Amsterdam bestuurde hij het bezit met overgave, in Tongeren geassisteerd door de opzichters Jan Jacobsz van Tongeren van 1826 tot 1863 en Gijsbertus de Zoete van 1863 tot 1881. Le Chevalier kocht enkele boerderijen en heidegrond van de gemeente, ook liet hij nog twee boerderijen bouwen. Hij spande zich in om de boeren van deze arme zandgronden een beter bestaan te geven. Daartoe nam hij veel proeven met mest en nieuwe gewassen, liet hij het Tongerense veen ontginnen tot weidegrond en legde hij bossen aan op de aangekochte heidegrond. Hij stichtte een school, die op 2 augustus 1868 werd geopend. Na de dood van Le Chevalier in 1881 ging het beheer over naar zijn stiefkinderen Anna, Nicolaas en Willem Rauwenhoff. Willem had theologie gestudeerd en werd in 1860 benoemd tot buitengewoon hoogleraar aan de universiteit van Leiden. Hij behoorde in Leiden tot de docenten van de moderne richting in de Nederlandse Hervormde Kerk. Na het overlijden van zijn eerste vrouw trouwde hij in 1861 met Francina Felicia Tobias; zij kregen vier kinderen. Willem Rauwenhoff overleed in 1889.

In 1907 richtte Nicolaas Rauwenhoff tezamen met de vier kinderen van zijn broer Willem de N.V. ‘Maatschappij tot Exploitatie van het landgoed Tongeren onder Epe’ op. De aandeelhouders van de huidige B.V. ‘Landgoed Tongeren’ zijn allen afstammelingen van het echtpaar Rauwenhoff-Tobias.

Dit artikel komt uit "De Eper Canon, Geschiedenis van een gemeente".
2e herziene en uitgebreide druk, (c) 2011 Rotary Club Epe / Ampt Epe
ISBN 978-94-6190-451-5; NUR 693