De stamboom van Elbert van Isendoorn à Blois
Door Ampt Epe is al veel gepubliceerd over de familie Van Isendoorn, zowel in het tijdschrift Ampt Epe als op deze website, zoals het artikel over een lezing
van Jorien Jas: Kasteel Cannenburch en zijn bewoners. In Ampt Epe nummer 233 van juni 2021 verscheen een artikel over het grote schilderij met de twee stambomen dat in de Cannenburch hangt. (Zie hiernaast). Daarop aansluitend verschijnt hieronder een stamreeks van Elbert van Isendoorn à Blois, waarmee de linker stamboom begint.
Herkomst van de naam
De naam van dit geslacht is afkomstig van plaatsje IJzendoorn, even ten oosten van Tiel. IJzendoorn had vroeger twee kastelen, het kasteel of slot van de heerlijkheid IJzendoorn (gelegen buitendijks tegenover de kerk) en De Hof. De Hof is gebouwd op een hoger gelegen gedeelte in IJzendoorn ten Noorden van de kerk, dat De Woerd wordt genoemd. Een woerd of woert is Middelnederlands voor een verhoogd stuk land waarop een hof met bijgebouwen staat. Het huidige gebouw bevat nog muurresten van het oude kasteeltje. De Hof is tot 1865 in bezit geweest van de familie Van Isendoorn maar is wel enige tijd door vererving in handen van een andere familie geweest. De Hof werd in 1370 ‘bij broederscheiding’ toebedeeld aan Allert van Isendoorn, de latere maarschalk van Gelre. In 1519 werd Johan van Isendoorn met de Hof beleend. Deze Johan was getrouwd met de zuster van Maarten Rossum, de bekende maarschalk. Johan en zijn vrouw schijnen ook daadwerkelijk op De Hof gewoond te hebben.
Het kasteeltje, op de prent hiernaast gezien vanuit het oosten, werd rond 1600 gemoderniseerd in Gelderse stijl door Wolter van Isendoorn à Blois en zijn vrouw Margaretha van Voorst. (de prent is gemaakt in 1780 door Jacob van Strij; bron: kasteleninnederland.nl)
In de 17e eeuw vererfde de Hof op de familie Van Stepraedt, maar is in de 18e eeuw langs dezelfde weg terug weer in handen van de familie Van Isendoorn gekomen. Deze families woonden niet meer op de Hof, want vanaf 1590 is er voor het eerst sprake van een pachter op De Hof, een zekere Anthonis van den Bergh. De vroegere pachters moesten hun baas vroeger in natura betalen: 200 pond boter, 3 tonnen winterappelen en 2 dozijn schapenkazen. Vanaf het midden van de 18e eeuw werd De Hof al gepacht door de familie De Haes. Toen de laatste Van Isendoorn à Blois in 1865 stierf kocht de toenmalige pachter, Gerard de Haas, het inmiddels gemoderniseerde huis. Zijn zoon Willem bewoonde het tot 1932.
Voor verdere informatie: www.geneaknowhow.net/script/dewit/ijzendoorn/index.html
Oorsprong van de familie
Als stamvader geldt Rudolf de Cock, ridder, wiens gelijknamige zoon in 1265 kasteel Waardenburg stichtte (hij was vanaf 1281 heer van Isendoorn).
Op 2 augustus 1265 ruilt graaf Otto van Gelre de lenen Waerdenburg, Neerijnen en Opijnen met Ridder Rudolph de Cocq tegen diens bezittingen en het kasteel te Renoy. Deze Rudolph de Cocq staat ook bekend als le Coquin, hetgeen de Franse uitdrukking is voor de schelm of boef, maar ook: diegene, die stad en land verlaat. En dit laatste klopt aardig, want deze Coquin was niemand anders dan Raoul de Châtillon, een niet-erfgerechtigde zoon uit het Noord-Franse grafelijke geslacht Châtillon-sur Marne. Zijn ouders waren heersers in de omgeving van Reims en dit gebied behoorde, net als Vlaanderen en de Nederlandse Betuwe tot de invloedssfeer van het Bourgondische rijk.
Raoul de Châtillon had als vermoedelijk jongere broer slechts de keuze tussen een kerkelijke carrière of elders zijn heil te zoeken en hier te huwen met een adellijke jonge dame met een erfgoed. Dit laatste deed deze Raoul, hij trok vanuit zijn ouderlijke graafschap naar de Betuwe en huwde hier een dochter uit gegoede huize.
Naar goed Frans gebruik, hing hij de naam van vestiging achter die van zijn eigenlijke naam, welke van le coquin tot de Cocq was verbasterd. Hiermee ontstond de eerste Nederlandse lijn uit een van origine Frans geslacht, namelijk de Cocq van Waerdenburg. Direct of indirect zijn uit dit geslacht ongeveer 100 Nederlandse en Belgische families voortgekomen, waarbij lang niet alle een adellijke titel dragen.
In de loop der jaren werd vaak de voorste (eigenlijk hoofd-) naam weggelaten en bleef er een enkelvoudige naam over, welke met de originele naam ogenschijnlijk geen enkele verbinding meer heeft.
Binnen deze lijn vindt men hier bijvoorbeeld de families de Cocq van Bruchem, de Cocq van Delwijnen, de Cocq van Kerkwyck, de Cocq van Haeften, de Cocq van Neerijnen, de Cocq van Opijnen en de Cocq van Hemert. Uit deze families kwamen weer nieuwe stammen voort, die nog wel een vorm van het Châtillon wapen droegen, maar geen enkele naam-verwantschap hadden.
De familie De Cocq had bezittingen op diverse plaatsen, nl. Kerkwijk, Bruchem en Delwijnen. Kerkwijk kwam waarschijnlijk al in 1265 aan Rudolf van Châtillon, Bruchem en Delwijnen worden in 1294 genoemd als lenen van Gerrit de Cock (een kleinzoon van Rudolf van Châtillon). In latere eeuwen zijn de heerlijkheden overgegaan in ande
re handen. De heerlijkheid Kerkwijk en Bruchem wordt in 1610 gesplitst. (deels overgenomen van internet: Louk van Kooten, Enschede)
Wapen
Alle De Cocks voeren het Châtillon wapen: In rood drie palen van vair en een schildhoofd van goud. Dit is goed te zien op het schilderij in de Cannenburch hierboven. Zelfs de voormalige gemeente IJzendoorn voert sinds 1818 het Châtillon wapen.
De Stamreeks
Een stamreeks geeft een opsomming van voorvaders of voormoeders. Hier gaat het om de mannelijke lijn: de voorvaders van Elbert van Isendoorn à Blois:
Generatie I
Elbert VAN ISENDOORN À BLOIS ook genaamd Elbert de Cock van Isendoorn, heer van den Cannenburch en Stockum en dijkgraaf van de Veluwe, is geboren op 17 apr 1601, overleden op 10 sep 1680. Hij werd 79 jaar.
Hij gaat in ondertrouw Vaassen op de 16e zondag na Trinitatis 1645, trouwt Vorchten op 1 okt 1645 (dispensatie 9 juni 1645) op 44-jarige leeftijd (1) met de ongeveer 20-jarige Hadewich Maria VAN ESSEN, dochter van Rijkwijn VAN ESSEN TOT SWANENBORG (dijkgraaf van de Veluwe) en Sophia VAN VOORST. Hadewich Maria, vrouwe van Swanenborg, dijkgravin van Veluwe, is geboren rond 1625, overleden (in het kraambed) Vaassen op 26 aug 1646. Zij werd ongeveer 21 jaar.
Hij trouwt op 22 jun 1658 op 57-jarige leeftijd (2) met de ongeveer 21-jarige Odilia Catharina VAN WASSENAAR WARMOND, dochter van Albrecht VAN WASSENAAR WARMOND en Hester Cornelia DE BRUIJN VAN BUITENWECH. Odilia Catharina is geboren rond 1637, overleden op 9 apr 1672. Zij werd ongeveer 35 jaar.
Generatie II
Martin VAN ISENDOORN À BLOIS is geboren rond 1560, overleden op 17 nov 1632. Hij werd ongeveer 72 jaar.
Hij gaat in ondertrouw Putten, trouwt op 11 jul 1598 op ongeveer 38-jarige leeftijd met de ongeveer 28-jarige Anna VAN VOORST VAN SCHOONDERBEECK, dochter van Elbert VAN VOORST (Heer van Schoonderbeek) en Johanna VAN ARNHEM (vrouwe van Het Loo en Westerhof). Anna is geboren rond 1570, overleden op 29 aug 1623. Zij werd ongeveer 53 jaar.
Generatie III
Hendrik VAN ISENDOORN À BLOIS, ridder, Heer van Stockum, de Cannenburg en Lathum en erfmaarschalk van het hertogdom Limburg, is geboren Waardenburg rond 1520, overleden op 16 dec 1594. Hij werd ongeveer 74 jaar.
Hij trouwt rond 1555 op ongeveer 35-jarige leeftijd (1) met de ongeveer 30-jarige Sophia VAN STOMMEL, dochter van Steven VAN STOMMEL (Heer van Stockum en Nieuwenhove) en Margaretha VAN RUISSCHENBERG. Sophia is geboren Waardenburg rond 1525, overleden op 19 aug 1576, begraven Vaassen. Zij werd ongeveer 51 jaar.
Zij was eerder gehuwd (1) met Johan VAN GROESBEEK.
Hij trouwt in 1578 op ongeveer 58-jarige leeftijd (2) met Anna VAN STEENBERGEN.
Zij was eerder gehuwd (1) met Philips VAN VARICK.
Generatie IV
Johan VAN ISENDOORN, ridder in de ridderschap van Veluwe, is geboren rond 1470, overleden rond 1558. Hij werd ongeveer 88 jaar.
Hij trouwt voor 25 jan 1523 op hoogstens 53-jarige leeftijd met de hoogstens 33-jarige Margaretha VAN ROSSUM, dochter van Johan (de Jonge) VAN ROSSUM en Johanna VAN HEMERT (vrouwe van Poederooien). Margaretha is geboren rond 1490, overleden in 1558. Zij werd ongeveer 68 jaar.
Generatie V
Wolter VAN ISENDOORN ook genaamd Wouter de Cock Heer van IJzendoorn, ridder in de ridderschap van Nijmegen, is geboren rond 1435, overleden rond 1480. Hij werd ongeveer 45 jaar.
Hij trouwt in 1456 op ongeveer 21-jarige leeftijd met de ongeveer 21-jarige Catharina VAN STERKENBURG, dochter van Gijsbert Heer VAN STERKENBURG en Glorie VAN AKERSLOOT. Catharina is geboren rond 1435, overleden voor 1474. Zij werd hoogstens 39 jaar.
Generatie VI
Willem III DE COCK HEER VAN IJZENDOORN is geboren IJzendoorn in 1400, overleden in 1450. Hij werd 50 jaar.
Hij trouwt voor 1424 op hoogstens 24-jarige leeftijd (1) met Adriana VAN BRAKEL, dochter van Johan VAN BRAKEL.
Hij trouwt in 1430 op 30-jarige leeftijd (2) met de 20-jarige Adriana DE COCK VAN NEERIJNEN, dochter van Gijsbert DE COCK VAN NEERIJNEN en N.N. VAN GEFFEN. Adriana is geboren in 1410, overleden in 1449. Zij werd 39 jaar.
Generatie VII
Allard I DE COCK HEER VAN IJZENDOORN, maarschalk van Gelre, is geboren in 1360, overleden in 1414. Hij werd 54 jaar.
Hij was gehuwd met Folswijn VAN DRUTEN (Folkje). Folswijn (Folkje) is geboren in 1375, overleden na 1431. Zij werd minstens 56 jaar.
Generatie VIII
Willem II DE COCK HEER VAN IJZENDOORN is geboren in 1310, overleden in 1371. Hij werd 61 jaar.
Hij trouwt in 1335 op 25-jarige leeftijd met de 20-jarige Arnoldje VAN KEPPEL, dochter van Wouter Heer VAN KEPPEL EN OLBERGEN en Jutta VAN SLUYS. Arnoldje is geboren in 1315.
Generatie IX
Willem I DE COCK HEER VAN IJZENDOORN is geboren in 1280, overleden op 13 nov 1318. Hij werd 38 jaar.
Hij trouwt in 1305 op 25-jarige leeftijd met de 20-jarige Mabelia VAN ARKEL, dochter van Otto I VAN ARKEL HEER VAN ASPEREN. Mabelia is geboren in 1285.
Generatie X
Rudolf II DE COCK HEER VAN WEERDENBURG, Heer van Weerdenburg en Isendoorn, is geboren Rhenoy in 1245, overleden Waardenburg in 1315. Hij werd 70 jaar.
Hij was gehuwd met Margaretha VAN BATENBURG, dochter van Gerard Heer VAN BATENBURG en Mabelia VAN MEURS. Margaretha is geboren in 1255, overleden op 27 aug 1299. Zij werd 44 jaar.
Generatie XI
Rudolf I DE COCK HEER VAN WEERDENBURG ook genaamd Raoul de Châtillon is geboren in 1215, overleden in 1275. Hij werd 60 jaar.
Hij trouwt in 1240 op 25-jarige leeftijd (1) met de 20-jarige Aleida VAN OCHTEN, dochter van Hendrik I Heer VAN OCHTEN en Jutta. Aleida is geboren in 1220.
Hij trouwt rond 1255 op ongeveer 40-jarige leeftijd (2) met de ongeveer 31-jarige Agnes VAN CUIJCK, dochter van Hendrik VAN CUIJCK. Agnes is geboren rond 1224.
Generatie XII
Reinoud II VAN CHÂTILLON is geboren rond 1180.
Hij was gehuwd met N.N. VAN COUCY, dochter van Rudolf VAN COUCY.
Generatie XIII
Hugo VAN CHÂTILLON is geboren rond 1130.
Hij was gehuwd met Jolanda VAN HENEGOUWEN, dochter van Boudewijn IV Graaf VAN HENEGOUWEN en Adelheid Markgravin VAN NAMEN. Jolanda is geboren in 1160, overleden in 1202. Zij werd 42 jaar.
Generatie XIV
Hendrik I VAN CHÂTILLON, Heer van Châtillon-sur-Marne en Montjay, is geboren in 1080, overleden in 1130. Hij werd 50 jaar.
Hij was gehuwd met Elisabeth VAN CRÉPY, dochter van Theobald II VAN CRÉPY HEER VAN NANTEUIL-LE-HAUDOUIN en Elisabeth DE CHATILLON. Elisabeth is geboren in 1095.
..................... En zo verder tot Robert Ursus, Graaf van Champagne, die leefde van 840 tot 885, naar verluidt een kleinzoon van Karel de Grote.
-0-0-0-0-0-0-
Voor de oudere generaties heb ik o.a. gebruik gemaakt van gegevens op www.genealogieonline.nl/west-europese-adel.